Nee… niet wéér….!!
De eerste keer dat ik een burn-out had (wat we toen nog ‘overspannen’ noemden), ging ik na een week of 6 naar de Arbo-arts. In een gesprekje over hoe het nou met me ging, vulden we samen wat formulieren in en ging ik huiswaarts met de opdracht maar eens koffie op de afdeling te gaan drinken. Weer wat later kreeg ik een schema om mijn uren weer op te bouwen met daarnaast de opdracht om vooral ook dingen te doen die ik leuk vond. Dat was om de spanning niet weer te hoog op te laten lopen. Vervolgens bouwde ik op en ging ik vol goede moed weer verder mijn (werk-)leven.
Een aantal jaren later, toen noemden we het inmiddels ‘burn-out’, overkwam hetzelfde mij wéér… Ik was teleurgesteld in mijzelf en probeerde verklaringen te vinden hoe het nou kon dat ik opnieuw in dezelfde kuil gevallen was. En, ik kon het me inbeelden maar dat wist ik niet zeker, de kuil leek zelfs wat dieper dan die eerste keer…
Deze keer ging ik ook weer naar de Arbo-arts en kreeg nagenoeg dezelfde richtlijnen mee. Deze arts stelde wel voor dat ik daarnaast ook nog een effectiviteitstraining zou volgen. Ik ging dus koffiedrinken, uitrusten, uren opbouwen, training doen (waar ik wat handvaten en inzichten over mijzelf kreeg) en vervolgens ging ik weer met hernieuwde moed op pad in mijn (werk-)leven.
De derde keer was ‘teleurgesteld in mijzelf’ niet eens meer voldoende om te beschrijven hoe ik naar mijzelf keek. Ik voelde me een totale mislukking, een loser en een stumper. De kuil had plaatsgemaakt voor een inktzwarte, ondergrondse grot waar ik trillend, uitgeput, gedeprimeerd en gevoelsmatig uitzichtloos in weggedoken zat. Hoe moest ik de wereld nog tegemoet treden? Wat zouden ze wel niet over mij denken? Wat moest ik nog als reden aanwenden over hoe ik erbij zat, anders dan dat ik toch wel onmetelijk dom was dat dit het punt was waar ik aanbeland was…
Ik had natuurlijk wel aan mijn eigen ontwikkeling gewerkt en ik was echt wel op weg gegaan om meer zelfinzicht te krijgen. Maar de echte gedragsverandering was ik niet aangegaan, maar daar had ik op dat moment simpelweg geen idee van. Vanuit ontkenning, weerstand en wanhoop ging ik, onbewust, niet door het proces van verandering. In plaats daarvan kreeg ik tools aangereikt die mij feitelijk hielpen om op de ‘escape-toets’ te drukken. En ja, natuurlijk hielp het ook wel een stukje van mijn ontwikkeling maar zodra ik mij weer een beetje beter begon te voelen, begon ik ook weer mijn oude gedrag te herhalen. Dat was wat ik kende. En dat paste ik met wat tips&trucs aan zodat het aan de oppervlakte léék alsof er iets veranderd was maar in de diepte was er geen veranderingsproces geweest.
En dat was precies waarom ik steeds opnieuw, en steeds dieper, in dezelfde val struikelde. Want waar eerst noodzaak tot verandering lijkt te ontstaan, is het een menselijke eigenschap om diezelfde noodzaak af te zwakken wanneer het weer wat beter gaat. Tot het moment dat dit mechanisme verlamd raakt en je door de omstandigheden gedwongen wordt om stil te staan en te erkennen wat er is. En dan nog ligt de verleiding op de loer om met wat nieuw verworven wijsheden jezelf en je omgeving voor te spiegelen dat er iets wezenlijks veranderd is….
We zien hetzelfde gebeuren in deze tijd van de Corona-crisis. Eerst is er ontkenning en weerstand geweest, het viel toch zeker wel een beetje mee? Daarna kwam er wanhoop, gevolgd door berusting. We schikten ons naar het feit dat we afstand moesten houden en er maatregelen opgelegd werden. Maar op het moment dat we het daadwerkelijk moeten accepteren en het oude normaal moeten loslaten voor het nieuwe, lijkt de urgentie te verdwijnen want het gaat immers weer beter? We willen niet loslaten! We willen terug naar ons oude normaal en het wordt weer drukker in steden en parken. We kiezen liever voor de ‘escape-toets’ omdat er (nog) geen diep veranderingsproces geweest is. Het was alleen aan de oppervlakte… en dat blijft zich herhalen tot er bereidheid (of noodzaak) tot echte, blijvende verandering is ontstaan.
Persoonlijke ontwikkeling en een gedragsverandering is niet iets wat je even tussendoor doet. Een proces betekent er doorheen gaan, het doorleven en ervaren, vallen en opstaan, loslaten en nieuwe mogelijkheden ontdekken. Er is geen kant-en-klare oplossing of formule voor. Er is geen ‘quick fix’. Dat is niet altijd eenvoudig weet ik uit eigen ervaring. Maar de kansen zijn er, de weg ligt er en het is zeker de moeite waard!
Wil jij meer weten over ontwikkeling, loslaten, je angsten en/of belemmeringen overwinnen of groeien door verandering? Lees dan hier verder…
Ook een lezing over dit interessante thema is mogelijk. Informeer verder…..
